چرا متروپل آبادان فرو ریخت ؟ [ بررسی سازه متروپل ]
اتفاق بعدی که در تصاویر مشخص است: در سازه های ترکیبی که ستون ها فلز و سقف ها بتنی است یک نکته کلیدی ریز و جود دارد و آن هم قطعات فلزی است که به ستون جوش داده می شود و سقف بتن روی آن قرار می گیرد.
نکته اینجاست که کسانی که سازه فلز می سازند برای اتصال تیر به ستون حتی از یک نبشی کوچک می توانند استفاده کنند و بر همین منوال اتصالات ستون های فلزی به سقف های بتنی را می نیز می سازند در صورتی که این قطعات می بایست بسیار بزرگ تر باشد تا زیر سقف بتنی را کنترل کنند چون مقاومت لبه های بتن بسیار کمتر از لبه های فلز است و در تصاویر مشخص است که این قطعات قطعا بسیار کوچک و شاید ۲۰ سانتیمتری اجرا شده است و نظر شخصی من حداقل ۵ برابر باید اجرا می شد .
ولی به نظر من سازه با این همه مشکل هنوز قابلیت ایستادن داشته است.
اتفاق خطر ناک بعدی اجرای دهانه های بزرگ ۱۶ متری و تکرار این دهانه های بزرگ پشت سر هم که مشخص می کند توسط کارشناس کار بلدی طراحی نشده چون قطعا دهانه بزرگ نباید تکرار شود آن هم با وضعیت ستون ها و اتصالات زیر سری خطرناکی که در بالا گفته شد.
باز هم می توان گفت که هنوز اتفاق به این شدت نباید پیش می آمد .
ولی هنوز مطالبی گفته نشده؛
سازه وافل به دلیل اجرا نشدن دال زیر قابلیت بالایی در خیز مثبت دادن دارد و عاملی که موثر در این موضوع است میلگرد های برش گیر و پاشنه هاست یا به اصطلاح سنجاقی های پاشنه تیر ها و طول تیرچه هاست که من هر چقدر دقت کردم در تصاویر میلگردهای طولی را دیدم ولی سنجاقی ها را ندیدم که نبودنشان باعث ایجاد خیز مثبت یا اصطلاحا شکم دادن سقف به سمت پایین است که یکباره اتفاق نمی افتد و کم کم ایجاد می شود و قطعا به اندازه کافی زمان به سازنده ها برای فهمیدن این ایراد می دهد و در صورت بی توجهی هر روز شکم دادن سقف بیشتر شده و متاسفانه ترکیب یک سقف شکم داده و ستون های ضعیف و زیر سری های غیر مقاوم یعنی ریختن یک سقف روی سقف پایینی و باز هم متاسفانه سقف پایینی هم همین وضعیت را داشته و ریختن سقف بعدی و بعدی وبعدی …
بیشتر بخوانید : بررسی روش های آببندی استخر
اتفاق بعدی که در تصاویر مشخص است:
در سازه های ترکیبی که ستون ها فلز و سقف ها بتنی است یک نکته کلیدی ریز و جود دارد و آن هم قطعات فلزی است که به ستون جوش داده می شود و سقف بتن روی آن قرار می گیرد.
نکته اینجاست که کسانی که سازه فلز می سازند برای اتصال تیر به ستون حتی از یک نبشی کوچک می توانند استفاده کنند و بر همین منوال اتصالات ستون های فلزی به سقف های بتنی را می نیز می سازند در صورتی که این قطعات می بایست بسیار بزرگ تر باشد تا زیر سقف بتنی را کنترل کنند چون مقاومت لبه های بتن بسیار کمتر از لبه های فلز است و در تصاویر مشخص است که این قطعات قطعا بسیار کوچک و شاید ۲۰ سانتیمتری اجرا شده است و نظر شخصی من حداقل ۵ برابر باید اجرا می شد .
ولی به نظر من سازه با این همه مشکل هنوز قابلیت ایستادن داشته است.
اتفاق خطرناک بعدی اجرای دهانه های بزرگ ۱۶ متری و تکرار این دهانه های بزرگ پشت سر هم که مشخص می کند توسط کارشناس کار بلدی طراحی نشده چون قطعا دهانه بزرگ نباید تکرار شود آن هم با وضعیت ستون ها و اتصالات زیر سری خطرناکی که در بالا گفته شد.
باز هم می توان گفت که هنوز اتفاق به این شدت نباید پیش می آمد .
ولی هنوز مطالبی گفته نشده؛
سازه وافل به دلیل اجرا نشدن دال زیر قابلیت بالایی در خیز مثبت دادن دارد و عاملی که موثر در این موضوع است میلگرد های برش گیر و پاشنه هاست یا به اصطلاح سنجاقی های پاشنه تیر ها و طول تیرچه هاست که من هر چقدر دقت کردم در تصاویر میلگردهای طولی را دیدم ولی سنجاقی ها را ندیدم که نبودنشان باعث ایجاد خیز مثبت یا اصطلاحا شکم دادن سقف به سمت پایین است که یکباره اتفاق نمی افتد و کم کم ایجاد می شود و قطعا به اندازه کافی زمان به سازنده ها برای فهمیدن این ایراد می دهد و در صورت بی توجهی هر روز شکم دادن سقف بیشتر شده و متاسفانه ترکیب یک سقف شکم داده و ستون های ضعیف و زیر سری های غیر مقاوم یعنی ریختن یک سقف روی سقف پایینی و باز هم متاسفانه سقف پایینی هم همین وضعیت را داشته و ریختن سقف بعدی و بعدی وبعدی …
البته می توان گفت در کارگاهی که به این موضوعات اصلی دقت نمی شود قطعا به مسائل ریزی مانند کیفیت بتن، نگهداری بتن آن هم در شهر گرمی مثل آبادان و خیلی موارد ریز دیگر توجه نشده.
لازم به ذکر است که در طراحی معمولا ۲۰ الی ۳۰ درصد سازه قوی تر طراحی می شود و یک عامل یا دو عامل باعث ریزش یا تخریب نیست . باید عوامل ریادی جمع شود تا فاجعه پیش آمد کند.
در ساختمان مترو پل ترکیب زیر فاجعه درست کرد:
۱-مهندس طراح کارنابلد
۲-خلاف مالک در ازدیاد طبقات ( حداقل۳۰ درصد)
۳-عدم دقت مجری سازه فلزی در جوشکاری
۴-نبودن یا عدم تسلط آزمایشگاه جوش
۵-عدم تجربه کافی مجری سازه فلزی در اجرای به اندازه زیر سری ها
۶-کارنابلد بودن مجری سازه بتنی در اجرای دهانه های بلد و کیورینگ نامناسب و شمع بندی محافظتی
۷- نبودن نقشه درست یا نابلد بودن مجری یا دزدی مالک از میلگردهای برشی
۸-بی توجهی به وضعیت ناپایدار سازه توسط همه پرسنل، چون قطعا این سازه در طول مدت اجرا تغییر شکل و ترک و لرزش زیاد داشته
۹ – حماقت افتتاح طبقاتی از پروژه در حال اجرا
و در تمام مسائل فوق اول مجری پروژه بعد ناظر و نظام مهندسی و بعد مالک مقصر صد درصد هستند.
با تشکر
علیرضا نصر
بیشتر بخوانید : بتن ریزی در هوای گرم
5 دیدگاه