کیورینگ

عمل آوری ( کیورینگ ) بتن در هوای گرم چیست ؟

برای اینکه بتن به استحکام کامل خود برسد نیاز به آب دارد تا سیمان را هیدراته کند. با خشک شدن سریع بتن و از دست دادن آب قبل از تکمیل فرآیند هیدراتاسیون ، بتن به دست آمده نرم و حتی در موارد شدیداً گچی است. این اتفاق بیشتر در سطوح با مساحت زیاد و ضخامت کم مانند دال ها رایج است .
باید توجه داشت که بتن اگر حتی برای لحظه ای خشک شود، ضعیف شده و کارآیی خود را از دست میدهد.
اگر قسمت بالایی بتن به دلیل هوای گرم سریعتر از قسمت پایین خشک شود، قسمت بالایی بتن منقبض شده در حالی که قسمت پایینی بتن منقبض نمی شود. این اتفاق منجر به مشکلات داخلی می شود که به دال بتنی آسیب می رساند. و ممکن است که ترک های انقباض ظاهر شوند که در نهایت با گذشت زمان بدتر می شوند.
بر اساس آیین نامه بتن ایران ( آبا) عمل آوری یا کیورینگ بتن به مجموعه اقدامات و تدابیری گفته میشود که بر روی بتن تازه ریخته شده و متراکم اعمال می گردد تا بتن بدون تاثیر پذیری از شرایط جوی به مقاومت و دوام نهایی مطلوب برسد .

عمل آوری یا کیورینگ در هر زمان حیاتی است، به ویژه در هوای گرم و خشک و باید به محض اتمام عملیات تکمیلی شروع شود. هدف از کیورینگ بتن حفظ رطوبت و دمای کافی است تا بتن بتواند مقاومت بهینه خود را در هنگام گیرش به دست آورد.

سه متغیر مهم در تعیین سرعت خشک شدن بتن وجود دارد: دما، رطوبت نسبی و سرعت باد. بنابراین، در یک روز گرم، خشک و باد خیز، بتن به سرعت خشک می شود و در آن زمان کیورینگ بسیار مهم است.
کلیدی ترین نکته در جلوگیری از افت مقاومت بتن جلوگیری از تبخیر سریع آب و یا اضافه کردن کافی آب مکمل برای جبران تبخیر است. برای جلوگیری از تبخیر، می‌توان از آبپاشی مداوم بتن ، گونی چتایی خیس، ورقه‌های پلاستیکی یا اسپری کردن ترکیبات کیورینگ تشکیل‌دهنده غشاء استفاده کرد.

راه های حفاظت بتن در مقابل تبخیر آب :

1)آبپاشی روی بتن :

یکی از راههای اطمینان از عمل آوری کیورینگ مناسب استفاده از آب است .آب را می توان بر روی سطح بتن ریخته و یا مه پاش کرد.
2)حفظ رطوبت با استفاده از پوشاندن روی بتن :
بسیاری از مجریان برای خیس نگه داشتن بتن ، سطح آن را با پوششی از گونی چتائی می پوشانند، در صورت استفاده از لحاف گونی حتما باید خیس بودن لحاف مدام کنترل گردد . آب موجود در بتن مانع از رسیدن گرما به بتن شده و از تاثیر منفی گرما بر بتن جلوگیری می نماید.
مدت خیس نگه داشتن بتن به دمای هوا و مخلوط بستگی دارد: به طور معمول بر اساس آیین نامه ACI و ASTM 150 برای بتن های ساخته شده با :
• سیمان تیپ I حدود 7 روز
• سیمان تیپ II حدود 10 روز
• سیمان تیپ III حدود 3 روز
• سیمان تیپ IV و V حدود 14 روز
زمان نیاز است تا به استحکام کافی برسد در طول این مدت حتما باید تمهیدات لازم جهت جلوگیری از تبخیر سریع آب بتن انجام شود.

3)استفاده از مواد کیورینگ :

یکی دیگر از راههای عمل آوری یا کیورینگ بتن در هوای گرم استفاده از ترکیبات شیمیایی جهت کیورینگ سطح بتن است .این ترکیبات با تشکیل یک فیلم نازک بر روی بتن مانع از تبخیر آب می گردند .معمولا از رنگدانه های سفید در ترکیبات کیورینگ ها استفاده می گردد .استفاده از این رنگدانه ها در ترکیبات کیورینگ ها ضمن بازتاب نور خورشید این امکان را فراهم می آورد تا از پوشش کامل سطح بتن نیز اطمینان حاصل گردد.
این ترکیبات کیورینگ بتن عموما دارای موم ها، رزین های طبیعی، رزین های مصنوعی و حلال هایی با فراریت بالا هستند.

انواع مواد کیورینگ :

• عمل آورنده کیورینگ پایه آبی بتن است
• عمل آورنده یا کیورینگ حلالی بر پایه رزین های نفتی
• عمل آورنده یا کیورینگ پلیمری بر پایه رزین های اکریلیک فرموله شده

زمان استفاده از کیورینگ ها :

مناسب ترین زمان برای انجام کیورینگ پس از اتمام بتن ریزی و تبخیر آب آزاد روی بتن میباشد.

اطمینان از عملکرد درست کیورینگ ها :

مهمترین راه اطمینان از عملکرد صحیح ماده کیورینگ آزمایش آن طبق استاندارد ASTM C 309 می باشد . این استاندارد مشخصات و نحوه آزمایش ترکیبات کیورینگ بتن را ارائه داده است .
با یک آزمایش ساده در کارگاه میتوان از کارکرد صحیح مواد عمل آوری بتن ( کیورینگ ) اطمینان حاصل کرد . به این ترتیب که میتوان یک تکه پلاستیک به ابعاد 0.5 در0.5 متر را روی بتن کیور شده قرار داده و روی لبه های پلاستیک را با شن و ماسه پرکرد اگر پس از گذشت زمان زیر پلاستیک بخار کرده باشد نشانگر عمل نکردن مطلوب ماده کیور می باشد در غیر این صورت ماده عملکرد مطلوبی دارد.

چند نکته در مورد بتن ریزی در هوای گرم :

• از ریختن بتن در ظهر یا بعدازظهر که شدیدترین خورشید و دما در بالاترین حد است خودداری کنید.
• در هوای بسیار گرم، بتن ریزی را در اوایل صبح یا اواخر عصر انجام دهید.( برای دستیابی به مقاومت بهینه بتن، دمای ایده آل باید در حدود 12 درجه سانتیگراد حفظ شود. با این حال، ریختن بتن با دمای هوا بین 10 درجه سانتیگراد تا 32 درجه سانتیگراد بی خطر است. اگر باید بتن را خارج از این محدوده دما بریزید، اقدامات احتیاطی بیشتری را برای اطمینان از سخت شدن بتن به درستی انجام دهید).
• اطمینان حاصل کنید که افراد و تجهیزات شما در پای کار و آماده بکار هستند. توقف بیش از حد بتن در داخل میکسر می تواند موجب بالا رفتن دمای بتن شده میگردد زیرا اختلاط موجب ایجاد اصطکاک بین اجزاء تشکیل دهنده بتن شده و دمای بتن را بالا می برد.
• اگر از دست دادن اسلامپ مشکل ساز شد، به جای اضافه کردن آب بیش از حد، از یک فوق روان کننده (کاهنده آب با قدرت بالا) استفاده کنید. این افزودنی ها می توانند اسلامپ را بدون تاثیر بر مقاومت نهایی یا ظاهر بتن افزایش دهند.